Anal Atrezi Nedir?

Anal Atrezi Nedir?

Anal atrezi, yeni doğan bebeklerde makat açıklığının doğuştan gelişmemesi veya yanlış bir yere açılması ile karakterize ciddi bir yapısal bozukluktur. Bu durumda bebekler normal yoldan dışkı yapamaz; makat ya hiç oluşmamıştır ya da gelişimsel olarak hatalı bir konumda bulunur.

Makat gelişmemesi nedir?

Tıbbi olarak makat gelişmemesi, kalın bağırsağın son bölümünün doğal çıkış noktası olan anüs bölgesine açılmaması anlamına gelir. Bağırsak, ya içeride kör sonlanır ya da idrar yolu, vajina gibi vücudun başka bölgelerine anormal şekilde bağlanabilir.

Bu durum doğumdan hemen sonra yapılan fizik muayene ile tespit edilir. İlk 24 saat içinde dışkılamama, karın şişliği veya anormal yerlerden dışkı gelmesi önemli uyarıcı belirtilerdir

Halk arasında “makat yokluğu” nedir?

Halk arasında bu durum genellikle “makat yokluğu” şeklinde ifade edilir. Bebek doğduktan sonra doktorlar tarafından yapılan genel muayene esbnasında kolayca farkedilen bir durumdur. Hastane ortamında doğmamış bebeklerde ise Aileler, bebeğin makat bölgesinde açıklık olmadığını ya da beklenen şekilde dışkı yapmadığını fark ederek doktora başvururlar.

Ancak bu sorun sadece dış görünüşle sınırlı değildir. İçeride bağırsak yapısı, kaka tutmada etkisi olan sfinkter kasları ve sinir dokusu da etkilenebilir. Bu nedenle anal atrezi tanısı alan bebekler, çocuk cerrahisi alanında deneyimli uzmanlar tarafından detaylı şekilde değerlendirilmelidir.

Erken tanı konulması durumunda, uygun cerrahi girişimlerle normal dışkılama fonksiyonu büyük oranda sağlanabilmektedir.

Anal Atrezi Neden Olur?

Anal atrezi tamamen doğuştan gelişen, anne karnındaki organ gelişimi sırasında meydana gelen bir anomalidir. Makat açıklığını oluşturan bağırsak ve kas yapılarının gelişim sürecinde hata oluşur ve bağırsağın çıkış yolu tam olarak tamamlanamaz.

Bu durumun kesin nedeni çoğu zaman bilinmemekle birlikte, yapılan araştırmalar bazı genetik faktörlerin ve gelişimsel bozuklukların rol oynayabileceğini göstermektedir. Bazı bebeklerde anal atrezi, kalp, böbrek veya omurga gibi diğer organ anomalileriyle birlikte de görülebilir. Özellikle VACTERL sendromu gibi çoklu sistem anomalileri ile beraber ortaya çıkması mümkündür.

Ailelerin bilmesi gereken en önemli nokta şudur: Anal atrezi anne veya babanın yaptığı herhangi bir davranış nedeniyle gelişmez; doğumsal bir gelişim kusurudur.

Hangi Bebeklerde Daha Sık Görülür?

Anal atrezi hem kız hem erkek bebeklerde görülebilir, ancak belirli tipleri cinsiyete göre farklılık gösterebilir.

Tıbbi araştırmalara göre:

• Yüksek tip anal atrezi, yani bağırsak sonlanmasının daha yukarıda olduğu formlar, erkek bebeklerde daha sık görülür.
   
• Düşük tip anal atrezi, yani makat açıklığının deriye daha yakın olduğu formlar ise kız ve erkek bebeklerde yaklaşık eşit oranda görülür.

Ayrıca, prematüre yani zamanından erken doğan bebeklerde anal atrezi görülme sıklığı genel popülasyona göre biraz daha yüksektir. Bu durum, prematüre bebeklerde organ gelişiminin tamamlanmadan doğumun gerçekleşmesi ile ilişkili olabilir

Anal Atrezinin Belirtileri Nelerdir?

Anal atrezi, doğumdan hemen sonra fark edilebilen en belirgin belirtisi makat deliğinin görünmemesidir. Yenidoğan bebeğin makat bölgesinde normalde olması gereken açıklık mevcut değildir veya hatalı bir yerde olabilir.

Ailelerin dikkat etmesi gereken en yaygın belirtiler şunlardır:

• ✅ Makat deliği görünmez veya anormal yerde bulunur.
• ✅ Bebek doğumdan sonra dışkı yapamaz. İlk 24 saat içinde dışkılamanın olmaması önemli bir uyarıcı bulgudur.
• ✅ Karın şişliği gelişebilir. Bebek beslendikçe bağırsaklarda gaz ve dışkı birikir ve karın şişer.
• ✅ Kusma görülebilir, özellikle safralı (yeşil renkli) kusma dikkate alınmalıdır.
• ✅ Bebek huzursuz, ağlamaklı olabilir ve beslenme güçlüğü çekebilir.
   

Bazı durumlarda dışkı, vajina veya idrar yolundan gelebilir; bu da anormal bağlantıya işaret eder. Bu belirtiler görüldüğünde mutlaka çocuk cerrahisi uzmanına başvurulmalıdır.

Ne Zaman Doktora Gitmeli?

Doğumların artık hastanelerde yapılması nedeniyle doğum sonrası doktor veya bebek hemşiresinin yaptığı basit bir muayene ile tanı konulabilir. Doğumdan hemen sonra bebeğinizin makat bölgesinde açıklık fark edilmiyorsa veya dışkılama gerçekleşmiyorsa vakit kaybetmeden doktora başvurmalısınız. Özellikle ilk 24 saat içinde bebeğin dışkısını yapamaması ciddi bir uyarı işaretidir.

Şunlar doktora başvurmayı gerektiren durumlar arasındadır:

• Makat bölgesinde delik görünmemesi,
• Dışkılamanın gerçekleşmemesi,
• Karın şişliği, beslenme zorluğu veya huzursuzluk hali,
• Anormal bölgelerden (idrar yolu veya vajina gibi) dışkı gelmesi,
• Kusma, özellikle safralı kusma görülmesi.

Anal atrezi, zamanında tanı ve müdahale edilmediğinde hayati risk taşıyabilen bir durumdur. Bu yüzden şüphelenildiğinde mutlaka acil tıbbi değerlendirme yapılması gerekir.

Anal Atrezi Tedavi Edilebilir mi?

Evet, anal atrezi doğru tanı ve zamanında cerrahi müdahale ile tedavi edilebilen bir durumdur. Doğumsal bir anomali olmasına rağmen günümüzde uygulanan modern cerrahi tekniklerle, bebeklerin sağlıklı dışkılama fonksiyonuna ulaşması büyük oranda mümkün olmaktadır.

Tedavi süreci her bebeğin durumuna göre planlanır. Bazı bebeklerde tek seanslık bir ameliyat yeterli olurken, daha karmaşık vakalarda birkaç aşamalı cerrahi girişimler gerekebilir. Özellikle erken dönemde teşhis edilip tedavi edilen çocuklarda, yaşam kalitesinin yüksek seviyede korunması hedeflenir.

Doğru cerrahi planlama, düzenli takip ve gerektiğinde destekleyici fizyoterapi yöntemleri ile çocukların sağlıklı bir şekilde büyümeleri sağlanabilir

Çocuğunuzun anal atrezi tedavi süreci hakkında detaylı bilgi almak için Anal Atrezi Tedavi Sayfamıza göz atabilirsiniz