İnvajinasyon, halk arasında yanlış olarak “bağırsak düğümlenmesi” olarak da bilinen, bağırsakların iç içe geçmesi sonucu ortaya çıkar. Bu iç içe geçme eylemi genellikle yiyecek veya sıvının geçmesini engeller. İnvajinasyon ayrıca bağırsağın etkilenen kısmına giden kan akışını da keser. Bu, enfeksiyona, bağırsak dokusunun ölümüne veya bağırsakta perforasyon adı verilen yırtılmaya yol açabilir.
İnvajinasyon, 3 yaşından küçük çocuklarda bağırsak tıkanıklığının en yaygın nedenidir. En sık olarak süt çocukluğu döneminde (6 ay-1 yaş) görülür. Erişkinlerde invajinasyon nadir olmasına rağmen, erişkin invajinasyon vakalarının çoğu, tümör gibi altta yatan bir tıbbi durumun sonucudur.
İlkbahar ve sonbahar gibi mevsim değişimlerinde daha sıktır. Genellikle daha önceden herhangi bir sorunu olmayan, gelişimi normal veya iyi beslenmiş gürbüz çocuklarda rastlanır.
Çocuklarda invajinasyon vakalarının çoğunun nedeni bilinmemektedir.
İnvajinasyon Belirtileri
Sağlıklı bir bebekte invajinasyonun ilk belirtisi, karın ağrısının neden olduğu ani, yüksek sesle ağlamadır. Karın ağrısı olan bebekler ağladıklarında dizlerini göğüslerine çekerler. İnvajinasyon ağrısı, genellikle ilk başta her 15 ila 20 dakikada bir gelir ve gider. Hastalığın ilerlemesi ile birlikte ağrıların gelme süresi kısalırken ağrılı dönem artmaktadır. Ağrı ataklarını izleyen kusmalar görülebilir. Çocukta beslenmesi bozulur, zayıflık ve enerji eksikliği olur sürekli uyku hali belirginleşir. İlerleyen dönemde kan ve mukusla karışık dışkılama görülür- görünümünden dolayı bazen çilek jölesi dışkısı olarak anılır. Karında bağırsaklara ait bir kitle gözle görülür hale gelir.
Bütün çocuklarda tüm semptomlar bir arada olmayabilir. Bazı bebeklerin belirgin bir ağrısı yoktur. Bazı çocuklar da kanlı dışkı olmaz veya karınlarında yumru olmaz. Ve bazı büyük çocuklarda sadece ağrı olur, başka semptom görülmez.
Erişkinlerde invajinasyon nadirdir. Ayrıca, bozukluğun belirtileri genellikle diğer bozuklukların belirtileriyle örtüştüğü için, teşhis edilmesi daha zordur. En sık görülen belirti gelip giden karın ağrısıdır. Mide bulantısı ve kusma da görülebilir. Erişkin insanlar bazen tıbbi yardım almadan önce haftalarca semptomlar gösterebilirler.
İnvajinasyon Nedenleri
İnvajinasyonda, bağırsağın bir kısmı - genellikle ince bağırsak - bitişik bir kısmın içinde kayar. Bu teleskopun iç içe girmesi şekline benzer.
Erişkinlerde bazı durumlarda, iç içe geçme, bağırsakta ilerletici noktası adı verilen bir polip veya tümör gibi bir dokudan kaynaklanır. Bağırsağın dalga benzeri kasılmaları bu öncü noktayı yakalar ve onu ve bağırsağın duvarın önündeki bağırsağa çeker. Bununla birlikte, çoğu durumda, invajinasyon için bir neden bulunamaz.
Çocuklarda invajinasyon vakalarının çoğunda nedeni bilinmemektedir. İnvajinasyon sonbahar ve kış aylarında daha sık görülür. Ve sorunu olan pek çok çocukta grip benzeri semptomlar olduğu için, bazıları bu durumda bir virüsün rol oynayabileceğinden şüphelenilir. Bazen, bir ilerletici nokta, durumun nedeni olarak tanımlanabilir - en sık olarak, öncü nokta, çocuklarda Meckel divertikülüdür.
İnvajinasyon Risk Faktörleri
Yaş. Çocuklar - özellikle küçük çocuklar - yetişkinlere göre invajinasyon geliştirme olasılığı çok daha yüksektir. 6 ay ile 3 yaş arasındaki çocuklarda bağırsak tıkanıklığının en yaygın nedenidir.
Cinsiyet. İntususepsiyon daha çok erkekleri etkiler.
Bazı durumlar invajinasyon riski yüksektir.
- Kistik fibrozis.
- IgA vasküliti olarak da bilinen Henoch-Schonlein purpurası.
- Crohn hastalığı.
- Çölyak hastalığı.
- Komplikasyonlar
İnvajinasyon, bağırsağın etkilenen kısmına giden kan akışını kesebilir. Tedavi edilmezse, kan akışının azalması bağırsak duvarındaki dokunun ölmesine neden olur. Doku ölümü, bağırsak duvarında perforasyon adı verilen bir yırtık oluşmasına yol açabilir.
İnvajinasyon Tanı
Fizik muayenede, karında göbeğin hemen sağında içiçe geçmiş olan bağırsak bir kitle şeklinde ele gelir. Dıştan bakıldığında karın daha şiş görünümlüdür. Bebekte bir düşkünlük hali söz konusudur. Karın filminde bağırsak tıkanıklığı bulguları vardır (hava-sıvı seviyeleri). Karın ultrasonografisinde, tipik invajinasyon görüntüsü saptanır.
İnvajinasyon Tedavi
Tedavi için öncelikle ameliyatsız yöntem olan “açma işlemi” (redüksiyon) denenir. Redüksiyon işleminde anüs yoluyla serum fizyolojik, baryum enema veya hava verilir, bu sayede basınçla içiçe geçen bağırsakların itilerek açılması sağlanır.
Eğer içiçe geçen bağırsak uzunsa ya da bulguların başlangıcından sonra 24 saat geçmişse açma işlemi başarısız olabilir. Bu durumda cerrahi yöntem denenmelidir. Ameliyatta içiçe geçmiş bağırsaklar açılır. Eğer bağırsak duvarında dolanım bozulmuş ya da delinmiş ise, o zaman bütünlüğü bozulan bağırsağın çıkarılması gerekmektedir.
Hastaların % 15’inde invajinasyon yeniden oluşabilir. Zaman geçtikçe bu olasılık azalır.
